Điều 4 Thông tư số 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính quy định các khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp phải đáp ứng đủ các điều kiện: Khoản chi thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; Khoản chi có đủ hoá đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định của pháp luật; Khoản chi nếu có hoá đơn mua hàng hoá, dịch vụ từng lần có giá từ 20 triệu đông trở lên (giá đã bao gồm thuế giá trị gia tăng) khi thanh toán phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt. Tuy nhiên trong thực tế vận dụng, có những trường hợp dễ gây nhầm lẫn. Chúng ta cùng điểm qua một số tình huống thực tế được Tổng Cục Thuế hướng dẫn về chi phí được trừ qua các loại chi phí như: khấu hao, tiền lương, lãi vay…
1, Chi phí lãi vay khi doanh nghiệp mua ô tô:
Khoản chi phí này được thể hiện tại công văn 40684/CT-TTHT ngày 16/06/2017 của Cục Thuế TP Hà Nội, trả lời công văn số 198/BĐ/CV đề ngày 17/5/2017 của Công ty cổ phần Xuất khẩu lao động và Dịch vụ thương mại Biển Đông về chính sách thuế chi tiết chi phí lãi vay và chi phí khấu hao như sau:
Căn cứ điểm 17 khoản 2 Điều 6 Thông tư số 96/2015/TT-BTC, Phần chi phí trả lãi tiền vay vốn sản xuất kinh doanh của đối tượng không phải là tổ chức tín dụng hoặc tổ chức kinh tế vượt quá 150% mức lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm vay.
Căn cứ điểm 18 khoản 2 Điều 6 Thông tư số 96/2015/TT-BTC, Chi trả lãi tiền vay tương ứng với phần vốn điều lệ (đối với doanh nghiệp tư nhân là vốn đầu tư) đã đăng ký còn thiếu theo tiến độ góp vốn ghi trong điều lệ của doanh nghiệp kể cả trường hợp doanh nghiệp đã đi vào sản xuất kinh doanh. Chi trả lãi tiền vay trong quá trình đầu tư đã được ghi nhận vào giá trị của tài sản, giá trị công trình đầu tư.
Trường hợp doanh nghiệp đã góp đủ vốn điều lệ, trong quá trình kinh doanh có khoản chi trả lãi tiền vay để đầu tư vào doanh nghiệp khác thì khoản chi này được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.
Chi trả lãi tiền vay tương ứng với vốn điều lệ còn thiếu theo tiến độ góp vốn ghi trong điều lệ của doanh nghiệp không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế được xác định như sau:
– Trường hợp số tiền vay nhỏ hơn hoặc bằng số vốn điều lệ còn thiếu thì toàn bộ lãi tiền vay là khoản chi không được trừ.
– Trường hợp số tiền vay lớn hơn số vốn điều lệ còn thiếu theo tiến độ góp vốn:
+ Nếu doanh nghiệp phát sinh nhiều khoản vay thì khoản chi trả lãi tiền vay không được trừ bằng tỷ lệ (%) giữa vốn điều lệ còn thiếu trên tổng số tiền vay nhân (x) tổng số lãi vay.
+ Nếu doanh nghiệp chỉ phát sinh một khoản vay thì khoản chi trả lãi tiền không được trừ bằng số vốn điều lệ còn thiếu nhân (x) lãi suất của khoản vay nhân (x) thời gian góp vốn điều lệ còn thiếu.
Do vậy để xác định được chi phí lãi vay khi doanh nghiệp mua ô tô được trừ thì công việc của kế toán cần phải xác định như sau:
+ Doanh nghiệp đã đủ điều kiện được tính chi phí hợp lý cho các khoản chi phí lãi vay hay chi được tính 1 phần.
+ Xác định đối tượng.
+ Trường hợp Công ty vay vốn của Ngân hàng để mua xe ô tô phục vụ cho hoạt động sản xuât kinh doanh của Công ty thì:
Khoản lãi tiền vay phát sinh tương ứng với số tiền vay để mua ô tô tính đến thời điểm đưa ô tô vào trạng thái sẵn sàng sử dụng được tính vào nguyên giá của ô tô theo hướng dẫn tại Điểm a, Khoản 1 Điều 4 Thông tư 45/2013/TT-BTC nêu trên. Không tính vào chi phí được trừ đối với khoản chi phí lãi vay đã được ghi nhận vào giá trị của xe ô tô.
Đối với khoản lãi vay tương ứng với số tiền vay để mua ô tô phát sinh sau thời điểm ô tô đưa vào trạng thái sẵn sàng sử dụng được tính vào chi phí được trừ khi tính thu nhập chịu thuế TNDN nếu đáp ứng các điều kiện quy định tại Khoản 1 Điều 6 và không thuộc các trường hợp quy định tại Điểm 2.17, 2.18 Khoản 2 Điều 6 Thông tư 78/2014/TT-BTC ngày 18/6/2014 của Bộ Tài chính (đã được sửa đổi, bổ sung tại Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC).
Chi tiết: https://thuvienphapluat.vn/cong-van/Doanh-nghiep/Cong-van-40684-CT-TTHT-2017-thue-thu-nhap-doanh-nghiep-khoan-dau-tu-von-Ha-Noi-353529.aspx
2. Chi phí lãi vay trong quá trình xây dựng cơ bản, lắp đặt TSCĐ chưa đưa vào sử dụng tính vào nguyên giá TS hay tính vào chi phí SXKD trong kì?
Theo quy định Tại khoản 2.18 và khoản 2.31 Điều 4 Thông tư số 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính quy định về chi phí không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN:
2.18. Chi trả lãi tiền vay tương ứng với phần vốn điều lệ (đối với doanh nghiệp tư nhân là chủ vốn đầu tư) đã đăng ký còn thiếu theo tiến độ góp vốn ghi trong điều lệ của doanh nghiệp kể cả trường hợp doanh nghiệp đã đi vào sản xuất kinh doanh. Chi trả lãi tiền vay trong quá trình đầu tư đã được ghi nhận vào giá trị của tài sản, giá trị công trình đầu tư.
Trường hợp doanh nghiệp đã góp đủ vốn điều lệ, trong quá trình kinh doanh có khoản chi trả lãi tiền vay để đầu tư vào doanh nghiệp khác thì khoản chi này được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế…
2.31. Chi về đầu tư xây dựng cơ bản trong giai đoạn đầu tư để hình thành tài sản cố định.
Khi bắt đầu hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp chưa phát sinh doanh thu nhưng có phát sinh các khoản chi thường xuyên để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (không phải là các khoản chi đầu tư xây dựng để hình thành tài sản cố định) mà các khoản chi này đáp ứng các điều kiện theo quy định thì khoản chi này được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.
Trường hợp trong giai đoạn đầu tư, doanh nghiệp có phát sinh khoản chi trả tiền vay thì khoản chi này được tính vào giá trị đầu tư. Trường hợp trong giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản, doanh nghiệp phát sinh cả khoản chi trả lãi tiền vay và thu từ lãi tiền gửi thì được bù trừ giữa khoản chi trả lãi tiền vay và thu từ lãi tiền gửi, sau khi bù trừ phần chênh lệch còn lại ghi giảm giá trị đầu tư. ”
Như vậy Chi phí lãi vay của hoạt động xây dựng cơ bản, lắp đặt TSCĐ chưa đưa vào sử dụng sẽ được tính là chi phí hợp lý tại doanh nghiệp trong khi đáp ứng đủ điều kiện
+ Doanh nghiệp góp đủ số vốn theo tiến độ còn thiếu
+ Khoản chi về vay phải phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của Doanh nghiệp.
Chi tiết: https://thuvienphapluat.vn/cong-van/doanh-nghiep/Cong-van-76653-CT-TTHT-2018-von-hoa-chi-phi-lai-vay-Ha-Noi-400670.aspx
3.Chi phí lãi vay được trừ đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết:
Khoản chi phí này được thể hiện tại 23472/CT-TTHT ngày 22/4/2019 của Cục Thuế TP Hà Nội trả lời công văn số 21-19/TVS-KT của Công ty CP chứng khoán Thiên Việt như sau:
– Căn cứ Nghị định số 20/2017/NĐ-CP ngày 24/02/2017 của Chính Phủ quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết:
+ Điều 2 quy định về đối tượng áp dụng: Tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ là đối tượng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo phương pháp kê khai và có phát sinh giao dịch với các bên có quan hệ liên kết theo quy định tại Điều 5 Nghị định này.
+ Điều 4 giải thích về “Giao dịch liên kết”: là giao dịch phát sinh giữa các bên có quan hệ liên kết trong quá trình sản xuất, kinh doanh, bao gồm: Mua, bán, trao đổi, thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, chuyển giao, chuyển nhượng máy móc, thiết bị, hàng hóa, cung cấp dịch vụ; vay, cho vay, dịch vụ tài chính, đảm bảo tài chính và các công cụ tài chính khác; … chia sẻ chi phí giữa các bên liên kết
+ Điều 5 quy định về các bên có quan hệ liên kết: mối quan hệ liên kết như một bên tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư vào bên kia….; quy định về giao dịch liên kết như Một doanh nghiệp nắm giữ trực tiếp hoặc gián tiếp ít nhất 25% vốn góp của chủ sở hữu của doanh nghiệp kia…..
– Căn cứ Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 ủa Bộ Tài chính quy định các khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp.
– Căn cứ khoản 2.17 và khoản 3.18 Điều 4 Thông tư số 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính quy định về chi phí không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN:
2.17. Phần chi phí trả lãi tiền vay vốn sản xuất kinh doanh của đối tượng không phải là tổ chức tín dụng hoặc tổ chức kinh tế vượt quá 150% mức lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm vay.
2.18. Chi trả lãi tiền vay tương ứng với phần vốn điều lệ (đối với doanh nghiệp tư nhân là vốn đầu tư) đã đăng ký còn thiếu theo tiến độ góp vốn ghi trong điều lệ của doanh nghiệp kể cả trường hợp doanh nghiệp đã đi vào sản xuất kinh doanh. Chi trả lãi tiền vay trong quá trình đầu tư đã được ghi nhận vào giá trị của tài sản, giá trị công trình đầu tư.
Trường hợp doanh nghiệp đã góp đủ vốn điều lệ, trong quá trình kinh doanh có khoản chi trả lãi tiền vay để đầu tư vào doanh nghiệp khác thì khoản chi này được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế…..
Do vậy chi phí lãi vay được trừ đối với DN có giao dịch liên kết phải xác định có thuộc đối tượng điều chỉnh theo quy định tại Khoản 3 Điều 8 Nghị định số 20/2017/NĐ–CP hay không?
Trường hợp thuộc giao dịch liên kết thì xác định chi phí lãi vay được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN theo quy định tại văn bản quy phạm pháp luật thuế TNDN và không vượt quá 20% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cộng với chi phí lãi vay, chi phí khấu hao trong kỳ của người nộp thuế. Trong đó chi phí lãi vay xác định theo nguyên tắc nêu trên là tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ của DN (không phân biệt chi phí lãi vay phát sinh từ các bên liên kết hay từ các bên độc lập).
Trường hợp không phát sinh giao dịch với các bên có quan hệ liên kết thì việc xác định chi phí được trừ đối với chi phí vay vốn sản xuất kinh doanh được thực hiện theo quy định tại Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính.
– Doanh nghiệp kê khai các chỉ tiêu tại Mẫu số 01 Thông tin về quan hệ liên kết và giao dịch liên kết (kèm theo Tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp số 03/TNDN) được thực hiện theo hướng dẫn tại Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư số 41/2017/TT-BTC ngày 28/04/2017 của Bộ Tài chính.
Chi tiết: https://thuvienphapluat.vn/cong-van/doanh-nghiep/Cong-van-23472-CT-TTHT-2019-chi-phi-lai-vay-duoc-tru-doanh-nghiep-co-giao-dich-lien-ket-Ha-Noi-414611.aspx
https://thuvienphapluat.vn/cong-van/Thue-Phi-Le-Phi/Cong-van-4584-CT-TTHT-2019-chi-phi-lai-vay-doi-voi-doanh-nghiep-co-giao-dich-lien-ket-Ha-Noi-406374.aspx
